Kansızlık Tanı ve Tedavisi

- Besinleri, özel mineraller ve hormonları ve yaşam için gerekli olan oksijeni organlarımıza taşımak
- Hücre metabolizması sonucunda oluşan artıkları toplamak
- Maruz kaldığımız strese karşı (Enfeksiyon, sıcaklık), vücudu korumaktır.
Kan kemik iliği tarafından yapılır. Bebeklik ve çocukluk döneminde yeterli kemik iliği faaliyeti olmadığı için bu yapıma karaciğer ve dalak organları da yardımcı olmaktadır. Ayrıca böbreklerimizden salgılanan özel bir hormon ilikten kan yapımını uyarır. Görevini ifa etmiş ve yaşlanmış kan hücreleri dalak ve kemik iliği tarafında parçalanır. Buna kanın yıkımı denir. Yani kan sürekli bir yapım ve yıkım işlemlerinden geçip sürekli tazeliği korumaktadır.

1- Hücreler (alyuvar, akyuvar, kan pulcukları). %40-45’ini oluşturur
2- Plazma. Kanın sıvı kısmıdır. Tüp içerisinde bekleyen kanın üstte kalan sıvı kısmıdır. Kanın %55-60’ını oluşturur. %90’ı sudur, tuz, şeker, yağlar, vitaminler ve protein gibi maddeleri içerir).

Kanda hücreleri nelerdir ?
1- Kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar) = Eritrositler
2- Beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) = Lökositler
3- Kan pulcukları=Trombositlerdir.
Kandaki hücreler kemik iliğinde bulunan kök hücrelerinin farklılaşması ve olgunlaşması sonucunda ortaya çıkar ve işlev kazanırlar. Kemik iliğinde kendini yenileyebilen ve diğer hücrelere farklılaşabilen kök hücreler bazı büyüme faktörleri ile üç ana hücre çeşidine farklılaşırlar.

Alyuvarlar oksijen taşır. Akyuvarlar savunmamızı sağlar. Trombositler ise kanın pıhtılaşmasını sağlar.

Hemoglobin Alyuvarlarımızın içerisinde bulunan ve oksijen taşınmasını sağlayan içerisinde demir ihtiva eden bir moleküldür.

Anemi kanımızdaki Alyuvar sayısının veya bu hücrelerin içinde bulunuan Hemoglobinin azalmasıdır. Normal hemoglobin ve alyuvar sayısı yaşa göre ve erkek-kız cinsiyetine göre değişir. Tam kan sayımı sonuç belgelerinde kan değerlerinin düşük veya yüksek diye belirtilmesi erişkin değerlere göredir. Kansızlık aslında bir sonuçtur, önemli olan kansızlığa neden olan hastalık veya durumun ortaya çıkarılması ve tedavi edilmesidir.

Kansızlığın temel nedenleri kan yapımında oluşan sorunlar, kanın yıkılmasında artış, kana olan ihtiyacın artması (gebelik), kan kayıpları(kanamalar). Pratik hayatımızda en sık gördüğümüz kansızlık sebebi kan yapımında oluşan sorunlardan biri olan Demir eksikliğine bağlı gelişen kansızlıktır.

Halsizlik, yorgunluk, solukluk, unutkanlık, baş ağrısı, baş dönmesi, saç dökülmesi, tırnak sorunları, gözlerde sararma, nefesin yeterli gelmemesi hissi, çarpıntı, kabızlık, kemik ve eklem ağrıları, lenf bezelerinde büyüme, karın şişliği (karaciğer ve dalak büyümesi), toprak, kömür, pirinç, buz gibi maddeleri yeme isteği, tad alma duyusunda kayıp, dilde ağrı ve ağız kenarlarında yaralar olabilir.

Basit bir tam kan sayımı testi ile kan seviyenizi öğrenebilirsiniz. Ama nedenini araştırmak için tetkik ve ileri laboratuvar testleri gerekebilir.

Tedavide asıl amaç sebebin ne olduğudur. Kansızlık yapan sebebi ortadan kaldırmak gerekir. En sık gözlenen neden demir eksikliği olduğu için yeterli demir tüketilmesinin önemi büyüktür.

Demirden zengin gıdalar dana ve koyun eti gibi kırmızı et çeşitleri, karaciğer, yumurta sarısı, mercimek-nohut gibi bakliyat ve üzüm pekmezidir. Bu gıdaları mümkün olduğunca günlük yada haftada en az üç-dört kez tüketilmesi demirden yeterli beslenmeyi sağlar. Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde fazla demir yoktur ve bitkisel yapısı nedeniyle içeriğindeki demirin emilimi de azdır.